Data is een drama
Als je milieubewust bent en stellig wereldverbeteraar met een kritische en bewuste houding ten opzichte van bijvoorbeeld CO2-uitstoot en de vleesindustrie kan je tegenwoordig je geluk niet op. Van groene stroom tot aan vegaburgers, zonnepanelen op dak en elektrische auto’s: je draagt je steentje bij en hebt talloze keuzemogelijkheden om de wereld beter te maken. Als je toch bezig bent is het denk ik ook waardevol om kritisch te kijken naar je datagebruik. Data is namelijk een onbelicht en weinig benoemd vervuilend gevaar. Wellicht is het een blinde vlek omdat data ons nieuwe dierbare verslavende geloof is geworden. Misschien verhult de krachtige vrolijke PR van Big Tech het probleem. Hoe het ook zij, alleen al met het oog op klimaatverandering moeten data en overdadig datagebruik aan banden worden gelegd.
In 2025 zal data naar voorspelling een vijfde van het wereldwijde stroomverbruik beslaan. De energie die benodigd is voor onze digitale vraatzucht zal zodoende een grotere impact hebben dan de luchtvaartindustrie. Sterker nog, recentere cijfers stellen dat over vijf jaar de wereldwijde CO2-uitstoot door data gelijk zal zijn aan de uitstoot door auto’s. Niet opmerkelijk als je bedenkt dat er wereldwijd 9 miljoen datacenters zijn die samen 1.9 miljard vierkante meter in beslag nemen en 24 uur per dag actief zijn. Alle servers draaien 100% van de tijd op volle capaciteit om beschikbaarheid van alle data te garanderen. Zelfs wanneer het de slecht bekeken Youtubevideo’s van je buurvrouw betreft en andere data die nooit wordt opgevraagd.
Datacenters draaien niet op duurzame of groene energie. Waar komt de energie dan vandaan en waar gaat die energie naar toe? De huidige situatie is grof geschetst: 1% is duurzaam, 2% is afkomstig van waterkrachtcentrales, de rest wordt gegenereerd door kolen, gas en kernenergie. Geen houdbaar concept als je erbij stilstaat dat het gebruik van data alleen maar zal blijven toenemen. Stel je streamt 1 uur Netflix op je smartphone. Dit verbruikt net zoveel energie als twee nieuwe Amerikaanse koelkasten. Het grootste deel van het stroomverbruik voel, merk en zie je niet, want dat vindt plaats in de datacenters. En dan zijn we er nog lang niet. Zo stoot de voor de Bitcoin vereiste computerkracht jaarlijks net zoveel CO2 uit als 1 miljoen trans-Atlantische vluchten of het jaarlijkse stroomverbruik van een land als Nieuw-Zeeland. Toegespitst op de Verenigde Staten: datacenters zijn daar goed voor 10% van alle elektriciteitsgebruik. Voor iedere 100 inwoners van Amerika is er 1 datacenter. En momenteel wordt 90% van de datacenter server space gebruikt door Amerikaanse bedrijven. Denk je eens in wat er gebeurt zodra het bedrijfsleven wereldwijd de veel gepromote cloud gaat gebruiken.
Het is dweilen met de kraan open. Het zal je niet verbazen dat het op basis van al deze gegevens de voorspelling is dat het energiegebruik van datacenters de komende 10 jaar zal verdrievoudigen. Al onze elektronische apparatuur dient tegenwoordig immers ook aangesloten te zijn op het internet om data uit te sturen en te ontvangen. Verder zullen onder andere zelfrijdende auto’s een nog niet te voorziene impact hebben op verdere uitstoot. Voeg daar de derdewereldlanden aan toe die in toenemende mate met het internet verbonden raken en de groei is niet meer te overzien. De voorspelde vervuilende impact is desastreus.
Facebook, Microsoft, Apple en Google hebben uiteraard beloften gemaakt om op schone, duurzame energie te gaan draaien en zetten grote eerste stappen. Toch is de door deze partijen beoefende CO2-compensatie misleidend. Het sust het geweten en versterkt het imago, maar is een schijnwerkelijkheid met negatieve gevolgen voor landen en burgers. Een fraai praktijkvoorbeeld werd recent uitgelicht door Arjen Lubach. Lang verhaal kort: deze omvangrijke uitstoot door data vereist het blijvende en toenemende gebruik van fossiele brandstoffen en werkt alle maatregelen tegen CO2-uitstoot tegen. Je kunt dit niet met een schouderophalen afdoen of stellen dat dit soort constructies nodig zijn omdat iedereen data gebruikt, wanneer niemand bewust is van de onderliggende problematiek. De schuld bij “iedereen” leggen doet af aan de ernst van het probleem.
Waarom wordt vervuilend dataverbruik niet groter uitgemeten? En is het niet een oplossing dat de politiek het aanpakt, net als dat bij andere vervuilende sectoren gebeurt? Belasting opleggen over hoge mate van datagebruik door particulieren en bedrijven lijkt mij een no-brainer. Een data-taks. Nog efficiënter zou het zijn om de koe bij de horens te vatten. Door het probleem bij de bron aan te pakken ontstaat er een sneller bewustzijn van het probleem waarbij niet de politiek, maar bedrijven als Facebook, Microsoft, Google, Apple, Youtube, Netflix en Spotify zélf met de billen bloot moeten en zelf op de blaren dienen te zitten. Zij kunnen dan verantwoording afleggen en met eerste oplossingen komen.
Voorlopig is dit helaas toekomstmuziek en dient men eerst wijdverspreider bewust te worden van de negatieve gevolgen van data. Dat neemt natuurlijk niet weg dat wereldverbeteraars en bewuste consumenten in de voorhoede hier ook een rol in moeten spelen door zich uit te spreken over het onderwerp én bewuster om te springen met overdadig en onnodig datagebruik. Ik ben vandaag begonnen met bewuster gebruik en spreek me uit over dit onderwerp, doe je mee?
Bronnen en verder lezen:
-Andrae, Anders. (2017). Total Consumer Power Consumption Forecast.
–Cisco Annual Internet Report (2018–2023) White Paper
–Climate Home News ‘Tsunami of data’ could consume one fifth of global electricity by 2025′
-Gartner.com Gartner Says 8.4 billion connected things will be in use in 2017 up 31 percent from 2016
-Gartner.com News Archives
–The Guardian, ‘Tsunami of data’ could consume one fifth of global electricity by 2025′
–X. Zhang, T. Lindberg, N. Xiong, V. Vyatkin, A. Mousavi,
Cooling Energy Consumption Investigation of Data Center IT Room with Vertical Placed Server, Energy Procedia, Volume 105, 2017, Pages 2047-2052,
